De implementatie van de Europese Toegankelijkheidsakte in Nederland: waar staan we? Wouter Bolier

RENATA: Na deze inleiding wil ik graag onze eerste spreker aankondigen. En dat is Wouter Bolier van de stichting Ieder(in). Hartelijk applaus voor hem. Wouter.

Goedemorgen, Wouter. Hartelijk welkom.

WOUTER: Dank je wel. Goedemorgen allemaal, ben ik goed te verstaan? Oké.

RENATA: Perfect, Wouter. Voordat ik jou verder ga introduceren... Ik zie dat jij een speldje op hebt van 112. Kun je ons daar iets over vertellen?

WOUTER: Ja, nou, we zijn hier in Driebergen. Hier een paar honderd meter vandaan is ook de meldkamer van 112. Dit speldje staat voor mij ook symbool voor Europa. Vroeger had elk land in Europa een eigen nummer voor noodhulpdiensten. Voor de brandweer of politie of ziekenauto.

Toen is besloten... Nederland had bijvoorbeeld 0611. Maar toen is besloten om voor heel Europa één alarmnummer te nemen. 112. Voor mij staat het ook symbool voor waar we het nu vandaag over hebben, over toegankelijkheid.

We hebben bijvoorbeeld de Europese webtoegankelijkheidsrichtlijn waar 't Besluit Digitale Toegankelijkheid in Nederland uit is voortgekomen. Voor mij is dat ook een mooi symbool.

Wetgeving, een richtlijn die uit Europa komt die zorgt dat Nederland en alle lidstaten gelijk toegankelijker worden. Dus vandaar ook dat speldje voor 112, dat staat voor mij ook symbool voor werken op Europees niveau, toegankelijker.

En dat heb je ook met de Europese Toegankelijkheidsakte. Daar zal ik zo wat meer over vertellen. Dat is voor mij ook een beetje net als een soort 112, afspraken maken voor de Europese interne markt, voor producten en diensten. Stem je dat met elkaar af, met lidstaten, hoe je dat in de basis gelijkwaardiger toegankelijker maakt.

Dus als je een product of dienst in Duitsland koopt, is het in de basis net zo toegankelijk als dat je het in Nederland koopt. Dus vandaar het speldje en 112 is ook het eerste lobbydossier waar ik ooit mee begonnen ben, al tien jaar geleden. Dus het heeft ook een speciaal plekje in mijn hart. Dus vandaar het speldje.

RENATA: Dus jij houdt je al tien jaar bezig met toegankelijkheid en dat doe je tegenwoordig als belangenbehartiger bij Ieder(in). Kan je ons iets vertellen, eerst over wat Ieder(in) voor organisatie is want misschien dat niet iedereen Ieder(in) kent.

WOUTER: Ja. Ieder(in) is een netwerkorganisatie van belangenorganisaties voor mensen met een beperking of een chronische ziekte. Wij hebben zo'n 250 leden, lidorganisaties. Dat kunnen zijn landelijke belangenorganisatie bijvoorbeeld de Oogvereniging voor mensen met een visuele beperking of Dovenschap, voor mensen die doof zijn. En nog een aantal, maar ook lokale gehandicaptenplatforms die zich inzetten op meer gemeentelijk niveau om dat ook toegankelijk te maken. En wij doen vooral collectieve belangenbehartiging.

Wij vertegenwoordigen ruim 2 miljoen mensen met een beperking of chronische ziekte in Nederland. Ehm ja, misschien dat u het zelf al gemerkt hebt. Ik ben ook slechthorend. Er is ook een tolk voor mij. Dus ik ben ook een van die 2 miljoen mensen.

RENATA: Ja, 2 miljoen mensen is echt veel. Dat beseffen we denk ik niet altijd. Jouw werk als belangenbehartiger... We gaan het zo over de European Accessibility Act hebben. Maar wat zijn meer onderwerpen waar jij en Ieder(in) zich mee bezighoudt?

WOUTER: Ja, ik vertelde al over 112. Dat is het eerste onderwerp waar ik, zo'n 10 jaar geleden, voor de belangenorganisaties voor doven en slechthorenden mee begonnen ben.

Als beleidsmedewerker Ieder(in) houd ik me ook nog bezig met bijvoorbeeld toegankelijke telecommunicatie. Als mensen een spraakbeperking hebben hoe kunnen die dan bellen met de belastingdienst? Nou, daar is een voorziening voor.

Ehm, maar ook crisiscommunicatie. De coronapandemie is nu een beetje slapende maar in het begin was er natuurlijk de corona-persconferentie. En wij hebben samen met dovenorganisaties gelobbyd voor de tolk gebarentaal, u allen wel bekend, Irma Sluis.

Wat veel mensen niet weten, is dat die toespraken ook de volgende dag met verlengde audiodescriptie voor blinden en slechtzienden worden uitgezonden. Dus wanneer Hugo de Jonge of Mark Rutte een bepaalde lichaamshouding doen of een grapje met lichaamstaal wat gewoon niet gesproken wordt, dat ook blinden en slechtzienden dat meekrijgen.

En ook nog in begrijpelijke taal voor mensen die bijvoorbeeld een licht verstandelijke beperking hebben. Daarnaast is digitale toegankelijkheid ook een van de dossiers. Toegankelijkheid van televisieprogramma's, van media.

Omdat ik ook nog projectleider ben voor de week van de toegankelijkheid dat is ieder jaar, in de eerste week van oktober, dit jaar van 3 tot en met 8. Het thema is sociale toegankelijkheid, niet digitaal.

Natuurlijk ook een stukje toegankelijkheid van cultuur dus ook podiumkunst of festivals. Dat is heel breed.

En ook de Europese Toegankelijkheidsakte.

RENATA: Ja. Nou, dat zijn nogal wat onderwerpen. Als je kijkt naar de afgelopen tien jaar, vind je het beter gaan met toegankelijkheid? Wat is in het algemeen even de stand van zaken?

WOUTER: Ja, er zijn verschillende manieren om daarnaar te kijken. In het algemeen maken we stapjes, kleine stapjes. Maar bijvoorbeeld voor 112 heeft het ook wel 10 jaar geduurd voordat er nu sinds begin dit jaar een app is waarmee je kunt tekstbellen met 112.

Als je 'n spraakbeperking hebt of doof of slechthorend bent kun je 112 bereiken in tekst. Via een tolk gebarentaal kan dat ook, maar daar zijn nog wel stappen te zetten. De voorziening om met een tolk gebarentaal te bellen met bijvoorbeeld 112 of de belastingdienst is open van 7 uur 's ochtends tot 8 uur 's avonds.

Dus tegen doven moet je maar zeggen dat ze noodgevallen overdag moeten plannen.

RENATA: Wauw.

WOUTER: Ja, dus daar zijn wel stappen te zetten. Ehm, het gaat erg langzaam en we zouden graag zien dat het wat sneller gaat. Want daar is ook de overheid aan zet, maar ook de markt nu met de Europese Toegankelijkheidsakte.

RENATA: Voordat we daar verder op ingaan, helpt technologie om dit te versnellen? Want wij hebben de voorbereiding gewoon kunnen doen via MS Teams wat ik heel fijn vond. Zie je daardoor een versnelling in toegankelijkheid of nieuwe problemen?

WOUTER: Nou ja, het helpt wel, technologische ontwikkeling. Als ik bijvoorbeeld naar mezelf kijk, ik ben slechthorend. De automatische ondertiteling op basis van de computer die, zeg maar, de tekst omzet. We hebben nu een schrijftolk. De automatische ondertiteling in de Nederlandse taal is niet gelijk aan een schrijftolk.

Maar als ik geen schrijftolk heb, of ik heb even een spoedvergadering of spoedbijeenkomst en ik heb niet even een tolk bij de hand dan is het lekker om automatische ondertiteling te hebben en daar ook goed gebruik van te maken. Dat helpt mij ook in online vergaderingen om die te kunnen volgen.

En zo helpt de technologie, de technologische ontwikkeling, ook om, zeg maar, meer toegankelijkheid te krijgen.

RENATA: We gaan het nu echt hebben over die European Accessibility Act. We hebben hem allebei al een paar keer genoemd. Ik ben eerst even benieuwd of de mensen in de zaal al bekend zijn met deze wetgeving, dus even de vraag aan jullie en deze keer mag je blijven zitten en je hand opsteken: wie is er al bekend met de European Accessibility Act?

Dus je hebt ervan gehoord en je weet ongeveer wat er gaat gebeuren. Oké. Nou, da's een beetje fiftyfifty, Wouter. Voor veel mensen is het echt nog nieuw. Zou jij daarom eerst even goed kort willen uitleggen wat de act inhoudt?

WOUTER: Ja. Ik noem het zelf de Europese Toegankelijkheidsakte maar je kan het ook een richtlijn noemen of een wet. Hangt een beetje van je eigen interpretatie af. Het doel van deze akte is om toegankelijkheid van producten en diensten op de Europese markt te bevorderen. We hadden dus net het verhaal van 112, dat er een standaard wordt neergelegd voor de Europese markt.

Het verschil met het Besluit Digitale Toegankelijkheid dat richt zich op overheden en de Europese Toegankelijkheidsakte richt zich op bedrijven, marktdeelnemers ondernemingen, dus dat is echt wel meer de commerciële bedrijvenkant op gericht.

En het gaat vooral over bijvoorbeeld elektronische producten en diensten, denk aan hardware en software, betaalautomaten, ticketautomaten maar ook telecommunicatie. Noodcommunicatie, 112 maar ook bijvoorbeeld audiovisuele mediadiensten het doorgeven van bijvoorbeeld audiodescriptie in televisiesignalen voor mensen die blind of slechtziend zijn.

RENATA: Dus het gaat vooral over digitale producten. Is de wetgeving voor andere toegankelijkheid al voldoende geregeld? Bijvoorbeeld van gebouwen?

WOUTER: Nee, het vervelende aan de Europese Toegankelijkheidsakte is dat gebouwtoegankelijkheid bijvoorbeeld daar niet zo in is opgenomen. Dus je krijgt straks de situatie dat een betaalautomaat of ticketautomaat onder het bereik van de Toegankelijkheidsakte toegankelijk moet zijn voor bijvoorbeeld mensen die blind of slechtziend zijn of in een rolstoel, maar het gebouw zelf hoeft dat dan weer niet te zijn.

Dus dan kan je lekker een toegankelijke ticketautomaat in een ontoegankelijk gebouw zetten. En wij pleiten er dan ook voor bij de overheid om de gebouwtoegankelijkheid daarin ook mee te nemen. Maar dat is vanuit de Europese Toegankelijkheidsakte niet verplicht.

RENATA: Oké. Dus er komt Europese wetgeving. Bij ons is dat nog niet helemaal wetgeving vanaf, eh, sorry, voor digitale producten en diensten. Wanneer gaat die wetgeving in?

WOUTER: De wetgeving, zoals de Europese Toegankelijkheidsakte, wordt nu omgezet in 8 verschillende wetten, waaronder bijvoorbeeld de warenwet. Daar wordt een categorie toegankelijkheid van producten aan toegevoegd maar ook bijvoorbeeld een wet gelijke behandeling, een wet financieel toezicht het Burgerlijk Wetboek voor e-handelsdiensten en nog een aantal wetten.

Dus de Toegankelijkheidsakte wordt allereerst verdeeld over een achttal wetten met daaronder ook nog een zevental algemene maatregelen van bestuur of besluiten of beleidsregels. Een hele complexe zaak. Dat allereerst.

De deadline voor de omzetting naar Nederlandse wetten en regelgeving is over een kleine 3 weken, 28 juni 2022. Dat gaan we niet halen, dat weten we nu al.

De bedoeling is dan dat die gaat gelden voor nieuwe producten en diensten die op de Europese markt komen vanaf 28 juni 2025.

Dus we hebben nog wel tijd, maar het is heel goed om nu alvast te gaan kijken, als straks die deadline van 2025 komt dat je producten en diensten wel al klaar hebt staan en dat ze toegankelijk zijn.

RENATA: Ik ga even kijken of ik het goed heb begrepen, Wouter. Er komt dus niet 1 wet, maar de toegankelijkheid wordt geregeld in 8 verschillende wetten met verschillende aandachtsgebieden. En die gaat gelden voor alleen nieuwe producten vanaf 2025.

WOUTER: Ja. Ja, maar dat is ook om een soort overgangstermijn mee te geven. Er zijn wel bijvoorbeeld een paar dingen uitgezonderd in de akte. Bijvoorbeeld bepaalde typen ticketautomaten omdat je die net aangeschaft hebt. Normaal heb je daar bijvoorbeeld een bepaalde termijn voordat je 'm uitfaseert.

Die zijn bijvoorbeeld dan wel weer uitgezonderd, dus die zitten er wel in. Maar het gaat echt voor de nieuwe producten en diensten gelden vanaf 2025.

RENATA: Is al heel erg duidelijk waar die nieuwe producten aan moeten voldoen? Is dat al helemaal uitgewerkt?

WOUTER: Nou, het is niet heel concreet uitgewerkt. De Toegankelijkheidsakte is een heel lijvig document, 200 bladzijden. Er zitten bijlagen bij met allerlei aanvullende dingen. Belangrijk in de Toegankelijkheidsakte is bijlage 1, die heet de toegankelijkheidsvoorschriften.

Die zijn wel een beetje enigszins voor interpretatieverschil vatbaar geformuleerd. Maar het gaat er uiteindelijk om dat je een product moet kunnen begrijpen. Hoe je dat gebruikt en hoe je dat bedient. Maar ook de informatievoorziening daarover.

Dat moet je ook kunnen begrijpen. Als je een abonnement of contract afsluit, bijvoorbeeld bij een telecomprovider moet je begrijpen wat je daar afgesloten hebt enzovoorts. Dus dat is wel erg breed, ja.

RENATA: Dat maakt mij ook wel een beetje ongerust. Want richtlijnen die voor meerdere uitleg vatbaar zijn... Dan krijg je natuurlijk ook al snel dat mensen zich daar gaan onttrekken. Of zie ik dat verkeerd?

WOUTER: Ja, maar dat is overal zo, dat zien we ook overal. In de Europese Toegankelijkheidsakte heb je zoiets als de fundamentele wijziging of onevenredige last. Dat betekent dat als het aanpassen of het toegankelijk maken van een product of dienst jou als onderneming zoveel extra gaat kosten dan moet je dat rapporteren, dat dat te veel gaat kosten of dat het niet past bij de functies van dat apparaat. Dat je het niet toegankelijk hoeft te maken.

Ik had zelf wat discussie met Economische Zaken, ambtenaren over de seniorentelefoon. Dat is een telefoon met grote nummerknoppen en een spraaktelefoon. De akte schrijft eigenlijk voor dat je ook een teksttelefoonfunctie moet bouwen. Alleen deze seniorentelefoon is bedoeld voor precies die functie met grote knoppen om makkelijk gebruik van te kunnen maken.

Het aanpassen van die telefoon is dan weer een fundamentele wijziging om daar een teksttelefoon in te bouwen. Dus dat hoeft dan niet maar de ondernemer of de fabrikant moet dan aantonen dat dat te veel werk gaat zijn om het om te bouwen. Dus dat is wel een belangrijke, ja... Een beetje een minpunt van de akte. Dat er dus wel ruimte is om een beroep te doen op onevenredige last.

Wij als Ieder(in) zeggen, daar mag niet ten onrechte een beroep op worden gedaan. Dus dat is heel goed, dat het toezicht goed geregeld wordt vanuit de overheid.

RENATA: Ja, want inderdaad, die onevenredige last die kennen we nog uit de begintijd van toegankelijkheid, de webrichtlijnen. Dat veel mensen daar een beroep op deden. Jij noemde ook al het toezicht.

Nou, we zagen het net al in het voorbeeld van de fietsen in Den Haag. Toezicht is toch belangrijk. Hoe gaat dat geregeld worden voor deze akte?

WOUTER: Ja. Nou, ik vertelde al dat de Toegankelijkheidsakte wordt verdeeld over 8 wetten. Daar zijn allemaal verschillende domeinen verschillende departementen, ministeries bij betrokken.

Dus je krijgt bijvoorbeeld voor toegankelijkheid in de scheepvaart en luchtvaart, voor het personenvervoer. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wordt daarvoor verantwoordelijk met een besluit, maar ook de toezichthouders, de Inspectie Leefomgeving en Transport. Die worden daar verantwoordelijk voor.

Als je dan kijkt naar de warenwet, daar worden producten aan toegevoegd. Dan wordt de NVWA daar de toezichthouder. Op zich is dat wel een logische gedachte dat de toezichthouder, die is er al ... en die wet is er ook al, dat je dat dan in de bestaande wetten zoveel mogelijk regelt.

Alleen onze zorg is op een gegeven moment als NVWA of de Inspectie Leefomgeving en Transport, bijvoorbeeld die onevenredige last... Kunnen ze dat goed beoordelen? Wie gaat dat op een overkoepelende manier bekijken? Een soort overkoepelend toezicht van die onevenredige last?

Dat is nog niet duidelijk, daar hebben we nog vragen over. Want dat moet duidelijk worden hoe dat goed beoordeeld en terecht beoordeeld gaat worden.

RENATA: En dat is één aspect, maar mijn vraag is eigenlijk: Hebben al die toezichthouders wel voldoende kennis in huis om daar dat toezicht goed uit te kunnen voeren?

WOUTER: Als je het mij vraagt: ik denk het niet, omdat je dus ook ziet dat toegankelijkheid voor deze toezichthouders een nieuw onderwerp is. Toegankelijkheid van producten is heel wat anders dan voedselveiligheid bijvoorbeeld.

Dus daar zitten ook wel onze zorgen. Daarom pleiten wij ook bijvoorbeeld voor een Autoriteit Toegankelijkheid. Naar voorbeeld van de Autoriteit Persoonsgegevens, met de AVG en de privacywetgeving, dat er ook een soort overkoepelend orgaan komt wat kan helpen, de toezichthouder ook, als die niet die kennis heeft dat je dan daar kan aankloppen met vragen over: Ik moet toezicht houden op deze producten of diensten of ze wel of niet voldoen aan de richtlijn. Dat die Autoriteit Toegankelijkheid daarbij kan helpen.

Maar we zien wel dat de kennis erg ontbreekt. Jammer genoeg.

RENATA: Ja. Ehm. Wij hebben... Je hebt net al het Besluit Digitale Toegankelijkheid genoemd. Die loopt wat voor eigenlijk, op deze wetgeving. Wordt het besluit onderdeel van deze akte, gaan er nog dingen veranderen daardoor? Hoe is de samenhang?

WOUTER: Het Besluit Digitale Toegankelijkheid zal niet veranderen want dat is echt gericht op overheden, dus echt publieke websites en apps. Dus dat blijft.

De Europese Toegankelijkheidsakte komt eigenlijk daarnaast en richt zich op de Europese markt, ondernemingen en de bedrijven. Dus dat botst niet.

Het vult elkaar juist aan, want het maakt het voor overheden makkelijker om toegankelijke producten en diensten in te kopen.

Want de producten en diensten op de markt worden dan toegankelijker.

RENATA: Ja. En ehm, ik realiseer me nu pas... Het Besluit Digitale Toegankelijkheid is voor overheden, de akte voor bedrijven. Betekent het ook dat alle bedrijven hun websites en apps toegankelijk moeten gaan maken? Zit dat erin?

WOUTER: Nee, er zitten ook uitzonderingen in de Europese Toegankelijkheidsakte. Bijvoorbeeld kleine bedrijven, ook wel micro-ondernemingen, dat zijn bedrijven die tot 2 miljoen omzet hebben die zijn uitgezonderd van deze akte.

Dus het geldt vooral voor de grotere bedrijven. De gedachte is dat het voor kleine bedrijven gewoon lastiger is om dat te organiseren.

Maar wij pleiten ervoor, ook richting de overheid dat ook juist de micro-ondernemingen ondersteund moeten worden bij het toegankelijk maken van producten en diensten, hoewel dat misschien niet wettelijk verplicht zal zijn moeten ze dan wel, wat ons betreft, ondersteund worden daarbij.

RENATA: Komt door de akte meer verantwoordelijkheid bij leveranciers te liggen? Want we zien bij digitale toegankelijkheid dat het nog vaak bij de opdrachtgever ligt. Dat de leveranciers vaak nog tekortschieten. Gaat de akte daarin helpen?

WOUTER: Ja, dat geloof ik wel. Want het maakt het voor een opdrachtgever makkelijker om een toegankelijk product of dienst in te kopen omdat die al in de basis bij die onderneming geregeld zijn. Dus dat is ook echt de gedachtegang achter die akte.

Maar uiteindelijk gaat het er ook om, of het nou wetten zijn of niet... Het is toch belangrijk om met z'n allen aan toegankelijkheid te werken.

RENATA: Zeker. Kun je nog een paar dingen noemen over: Hoever gaat de akte? Voor wat producten gaat ie wel en niet gelden? Dan hebben we er nog iets meer beeld bij.

WOUTER: Ja, ik ben geen jurist. Ik ben ook geen technicus. Wat de akte nu vooral voorschrijft is, aan de eindkant van dat product of dienst die je levert, dat die toegankelijk, begrijpelijk, bedienbaar moet zijn.

Maar het kan ook gaan over de begrijpelijkheid van de gebruikershandleiding of de klantenservice van een bedrijf. Die moet daar ook aan werken. Dat zijn voorbeelden.

Maar het is heel moeilijk om precies te beschrijven van: wat als 'n bepaald product... Ik had dat voorbeeld van de telefoon. Hoe zou je dat ombouwen naar een toegankelijke of meer toegankelijke telefoon?

Waarbij het dus ook nog uitmaakt of je van een micro-onderneming bent of je een beroep mag doen op uitzonderingen van de fundamentele wijziging.

RENATA: Ja. En geeft de akte ons allemaal ook meer rechten om bijvoorbeeld naar de rechter te stappen als een product niet voldoet?

WOUTER: Nou, nee. Niet direct. Wat de bedoeling is, is dat bijvoorbeeld als jij als burger merkt dat een bepaalde dienst of product niet toegankelijk is, dat je dan naar de toezichthouder zou kunnen stappen om daar een klacht in te dienen. Die moet vervolgens gaan beoordelen of die klacht terecht is.

En of de fundamentele wijziging, de onevenredige last de toegankelijkheidsvoorschriften, wel of niet voldoen. Dus dat is wel een mogelijkheid en dat is vergelijkbaar met het feedbackmechanisme bij het Besluit Digitale Toegankelijkheid, dat je kunt melden als er een website of app van de overheid niet toegankelijk is.

RENATA: De wet is natuurlijk vooral bedoeld om producten toegankelijker te maken voor mensen met een beperking. Maar gaan mensen zonder beperking daar ook voordeel bij hebben of iets van merken?

WOUTER: Ik denk dat het voor iedereen helpt als bijvoorbeeld de contracten die je afsluit begrijpelijker worden, of 'n gebruikershandleiding.

Dat is ongeacht of je wel of niet een beperking hebt. Dat sowieso. Je kan je ook voorstellen: je breekt wel eens een been of een arm. Dan helpt het ook als er al gewoon kant-en-klare toegankelijkheid in zit. Dus daar hebben wij allemaal baat bij.

Nog los van de vraag van de vergrijzing, op een gegeven moment word je ouder. Dan ga je misschien wat slechter zien of slechter horen.

Of het bedienen van de apparatuur wordt ook wat moeilijker. Dan heb je er ook baat bij. Dus we hebben er met z'n allen echt baat bij.

Dat is meer dan 2 miljoen mensen waar je aan moet denken.

RENATA: Ja. Dus toegankelijkheid is goed voor iedereen. We kunnen het niet vaak genoeg zeggen. Wouter, ik ga even kijken of iemand in de zaal misschien een vraag heeft. Want eh ja, o, ik zie meteen al...

Er komt iemand naar je toe met een microfoon. Want we hebben hier de expert op het podium dus dat is heel fijn om meteen de vragen te kunnen beantwoorden.

Vertel even wie je bent en van welke organisatie en dan je vraag, alsjeblieft.

HAN (UIT PUBLIEK): Moet ik staan of gewoon blijven zitten? Zitten was goed, oké. Ik ben Han Sinke van de Sociale Verzekeringsbank. Maar ik vraag dit gewoon als gewone burger eigenlijk. Komt er straks ook wel iets als een keurmerk? Van bijvoorbeeld: voldoet aan Europese regelgeving voor toegankelijkheid zodat als ik een product koop van 'hé, dat is al getoetst' en daar kan ik in ieder geval van op aan. Dus ik weet niet of zoiets is voorzien?

RENATA: Goeie vraag.

WOUTER: Ja, een hele goeie vraag. Het is niet de bedoeling dat er een keurmerk komt, zover ik weet. Maar op het moment dat de toezichthouder constateert... Als je een klacht hebt ingediend: een product of dienst is niet toegankelijk... Dan moet je het als leverancier, importeur of marktdeelnemer van de markt af halen, aanpassen, en dan mag je het weer terugbrengen op de markt als het toegankelijk is gemaakt. Dat is niet echt een keurmerkconstructie.

Maar toezicht, dat dat goed geregeld wordt, de handhaving... We zullen zien hoe dat in de praktijk gaat uitpakken. Dat zien we bij digitale toegankelijkheid, bij het voorbeeld van de fietsen. Dat is wel de vraag. Maar dat is wel het mechanisme wat erachter gaat zitten.

Dus niet een keurmerk, maar we vragen wel een actieve rol van toezichthouders.

RENATA: Dank je wel. Ik ga even kijken of er meer vragen zijn. Ja, achter in de zaal.

DENNIS (UIT PUBLIEK): Hallo. Ik ben Dennis van Zanten onder andere DT-consultant bij Bubblefish. En mijn vraag is als volgt. Je gaf aan dat nieuwe websites, producten, webshops, instanties, die moeten allemaal digitaal toegankelijk zijn vanaf 28 juni 2022. Maar bij de overheid had je dus ook... Eerst moesten de nieuwe websites digitaal toegankelijk zijn en daarna moesten de oudere websites ook gaan voldoen. Gaat dit ook gebeuren voor al bestaande websites? En zo ja, wanneer denken jullie dat dat het geval is?

WOUTER: Dat is een hele goeie, terechte vraag. Het geldt voor nieuwe producten en diensten dus ook de nieuwe websites. En niet vanaf 2022, want dan moet de wetgeving geregeld zijn. Gaan we niet halen, maar vanaf 2025 over de hele Europese Unie. Dus als je een oude website hebt en die laat je doorgaan en je verandert hem niet dan hoef je hem niet toegankelijk te maken.

Zodra je dus aanpassingen gaat doen dan wordt het dus een nieuwe website. Dan moet je wel gelijk die toegankelijkheid meenemen. Ook voor de nieuwe website die je bijvoorbeeld gaat lanceren. Desalniettemin, sowieso goed om wel aan toegankelijkheid te werken. Of je website nou oud is of niet.

RENATA: Dank je wel. Is er nog een vraag aan Wouter? Ja. Ik zie deze mevrouw hier rechts van mij.

VROUW: Hallo, goedemorgen. Kathleen van Inter uit België. Wij werken rond toegankelijkheid tout court, waar digitale toegankelijkheid dan een onderdeel van uitmaakt. Waar ik eigenlijk op stoot of wat mijn vraag is: Voor de overheid hebben we de WCAG-richtlijnen.

Ik denk niet dat er zoiets bestaat voor de EAA, European Accessibility Act als ik me niet vergis, tenzij die WCAG-richtlijnen daar ook een rol in spelen.

Sorry, ik verstond dat laatste niet want er hoestte iemand doorheen. Wil je de vraag nog een keertje herhalen voor de tolk?

KATHLEEN: Of er WCAG-richtlijnen bestaan voor de European Accessibility Act of dat deze ook worden toegepast?

WOUTER: Nee. De WCAG-richtlijnen worden in principe niet toegepast onder de Europese Toegankelijkheidsakte omdat die dat niet specifiek voorschrijven. Zij beschrijven de uitkomsten waar je aan moet voldoen. Dat moet begrijpelijk zijn, enzovoorts. Maar niet hoe je dat doet.

Dat is echt aan de markt om dat te doen. De standaarden zullen daar wel bij helpen. De Europese Commissie heeft ook de Europese standaardisatie-organisaties opgeroepen om een aantal standaarden te herzien, waaronder EN 301 549. Dat is bekend van ICT-toegankelijkheid.

Maar ook de standaard voor gebouwtoegankelijkheid en de standaard voor Design for All approach.

En er komen 3 nieuwe standaarden die zijn in ontwikkeling voor niet-digitale informatie. Ik weet niet precies wat dat betekent. Dat is wat meer papieren dingen, denk ik. Toegankelijkheid van de klantenservice en helpdesk. En toegankelijkheid voor 112, voor noodcommunicatie.

Daar komen nieuwe standaarden voor. Dat is nu een proces wat in gang is gezet. Ik roep ook: als je dat interessant vindt om ook mee te doen...

Ze hebben ook op nationaal niveau met standaardisatie een forum bijvoorbeeld. In België, ik weet niet hoe het daar heet.

Een standaardisatieplatform om daar ook mee te praten en dat gaat vanaf de zomer een beetje spelen.

Het is nu wel in voorbereiding met Europese standaardisatie-organisaties. En op Europees niveau is namens mensen met een beperking ook het European Disability Forum goed betrokken.

RENATA: Ik kijk nog even of er nog een laatste vraag is in de zaal. Heeft iemand nog een vraag aan Wouter? Oké.

Ehm Wouter, waar kun je meer informatie vinden als je meer wil weten over de akte?

WOUTER: Ja, je kunt hem natuurlijk zelf opzoeken. Google 'Europese Toegankelijkheidsakte'.

[GELACH]

En dan vooral bijlage 1. Want het is een heel document om doorheen te gaan. Het is best wel een lijvig document. Vooral bijlage 1 van de Toegankelijkheidsakte. Dat is waar het om draait. Dat zijn die toegankelijkheidsvoorschriften voor de producten en diensten.

Op de website van Ieder(in) houden we een klein lobbydossier bij. Als je wil weten wat de wetswijzigingen, de voorgestelde wetswijzigingen zijn kun je ook op Internetconsultatie kijken. Van de Implementatiewet toegankelijkheidsvoorschriften.

Dan kan je zelf kijken wat de voorgestelde wetswijzigingen gaan zijn van dat achttal wetten waar ik het over heb gehad.

Op die Internetconsultatie staan ook reacties van bijvoorbeeld Ieder(in). Dus heel veel huiswerk. Maar ik zou zeggen: Begin met Toegankelijkheidsakte bijlage 1.

RENATA: Oké, dat is een helder advies. En wat zou je als gouden tip mee willen geven voor de organisaties die hier vandaag vertegenwoordigd zijn? Wat zou je vanaf morgen moeten gaan doen?

WOUTER: Nou ja, het is heel mooi om te praten over wetgeving. Maar het is ook niet heiligmakend. We zien het ook bij de overheidswebsite of het voorbeeld van de fietsen. Het belangrijkste is gewoon, ga aan de slag met toegankelijkheid.

Niet per se omdat het vanuit de wet verplicht is maar ook omdat het om 2 miljoen klanten gaat. Het kan zelfs meer zijn.

Als een moeder van een gezin een product gaat kopen, gaat het dus om het hele gezin. Dus dat is wel een groter marktaandeel.

Er zit ook een economische kans in voor bedrijven, dat ten eerste. Ga gewoon aan de slag met toegankelijkheid.

Betrek daarbij ook ervaringsdeskundigen, mensen om wie het gaat mensen met een beperking. Het maakt niet uit welk type beperking.

Maar betrek ze bijvoorbeeld via Ieder(in) of andere belangenorganisaties. En het laatste is, ja, laat ik toch zeggen, zoals ook vandaag hier op het congres: Leer, kijk om je heen, luister. Laat je inspireren.

Ook door alle sessies van vanmiddag. Het zijn prachtige sessies.

Ook door de volgende sprekers en ga gewoon aan de slag daarmee door je te laten inspireren, ook vandaag.

RENATA: Mooi, dank je wel. Ben jij vandaag nog aanwezig? Zodat mensen jou nog even kunnen aanschieten als ze meer willen weten?

WOUTER: Ik ben er nog de hele dag, ja.

RENATA: Dat is heel erg fijn. Heel erg bedankt, Wouter, voor je bijdrage.

WOUTER: Graag gedaan.

[APPLAUS]